Categorie: Geen categorie

Restjes op het provinciehuis

In het kader van de Nationale Klimaatweek bezocht Watrestje op vrijdag 4 november het provinciehuis in Den Bosch. Ook voedselverspilling draagt bij aan klimaatverandering en zorgt voor zo’n 8% van de uitstof van broeistofgassen. Door mensen hiervan bewust te maken en hen tips te geven hoe ze kunnen voorkomen dat ze eten weg moeten gooien, kunnen we ons steentje bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering.

Een kijkje in de keuken

We werden hartelijk ontvangen door Mariëlle Lunenburg, die ons meenam naar het bedrijfsrestaurant. Hier ontmoetten we één van de koks. Die nam uitgebreid de tijd om ons de keuken te laten zien en te vertellen hoe zij proberen om zoveel mogelijk voedselverspilling tegen te gaan.

Ook mochten we een hoekje inrichten met onze banners en folders. Later, tijdens de lunch, konden we daar lekkere hapjes uitdelen en met mensen in gesprek gaan over koken met restjes en de gevolgen van voedselverspilling voor het klimaat.

Vrijdag, restjesdag

We waren blij verrast te horen hoeveel initiatieven er al worden genomen om zoveel mogelijk restjes te gebruiken en zo min mogelijk eten weg te gooien. Zo is het op vrijdag restjesdag in het restaurant. Er worden dan zoveel mogelijk restjes verwerkt in de gerechten die op die dag geserveerd worden.

Net als de rest van de week

Ook de rest van de week worden restjes van de dag ervoor de volgende dag zoveel mogelijk opgebruikt, bijvoorbeeld door ze in de salades te verwerken. Dit kan gemakkelijk omdat er tijdens de bereiding van gerechten goed wordt opgelet dat alles zo snel mogelijk de koeling in gaat. Onbelegd brood wat over is, wordt gebruikt om de volgende dag tosti’s van te maken.

Door tijdens de lunchpauze nog belegde broodjes bij te smeren als dat nodig is, wordt zoveel mogelijk voorkomen dat belegde broodjes moeten worden weggegooid. Want wanneer belegde broodjes langer dan 2 uur uit de koeling zijn geweest, mogen ze niet meer verkocht worden en moeten ze weggegooid worden.

Too Good To Go

Onbelegde broodjes die over zijn, worden in de vriezer bewaard en daar worden later croutons voor in de soep of over de salade van gemaakt. Ook wordt er intern gebruik gemaakt van de Too Good To Go-app om zoveel mogelijk te voorkomen dat er eten moet worden weggegooid.

Ook in de keuken zelf wordt verspilling van voedsel zoveel mogelijk tegengegaan. Dit kan heel makkelijk omdat er geen vast menu is, zodat er geïmproviseerd kan worden met producten die over zijn.

Lokale leveranciers

Een deel van de verse producten die in de keuken gebruikt worden, komt van lokale leveranciers. Wanneer de groenteboer een overschot heeft van bepaalde groenten, maken ze hier in de keuken een lekkere soep van.

Ook kunnen bepaalde producten bij de groenteboer ‘no waste’ besteld worden, dit wil zeggen dat bijvoorbeeld broccoli voorgesneden besteld wordt en dat de stelen en andere snijresten elders gebruikt worden om bijvoorbeeld broccoli-rijst van te maken.

Verder worden alle afsnijdsels van groenten die in de keuken gebruikt worden ingevroren zodat er later bouillon van kan worden getrokken.

Geen plastic

Tenslotte wordt er ook op gelet dat er zo min mogelijk plastic gebruikt wordt in de keuken en in het restaurant, bijvoorbeeld door afwasbaar servies en afwasbare schalen te gebruiken.

Onze bijdrage: drie lekkere spreads

Na dit uitgebreide en ons positief stemmende verhaal, mochten we zelf aan de slag om van een aantal restjes van de vorige dag wat lekkers te maken. We maakten toastjes van oude broodjes en drie lekkere spreads voor op de toastjes: een avocado-spread met feta, tomaat en bosui, een geitenkaasspread met kappertjes en appel en een pompoenspread met citrus en specerijen.

In gesprek

Tijdens de lunchpauze kon iedereen komen proeven van onze restjes-hapjes. Ondertussen gingen we met verschillende mensen in gesprek over het voorkomen van voedselverspilling en verschillende manieren om restjes op te maken. Veel mensen vertelden dat zij al erg hun best deden om zo min mogelijk eten weg te gooien en anderen konden we inspireren om wat vaker stil te staan bij de restjes in hun koelkast en hoe ze die eventueel nog zouden kunnen gebruiken.

Dit smaakt naar meer!

Toen de lunch was afgelopen en wij onze spullen hadden opgeruimd, mochten we zelf ook proeven van al het lekkers dat er in het restaurant bereid werd en zo tegelijk nog wat restjes voorkomen. Met een gevulde maag, een mooie ervaring, volop nieuwe inspiratie en een origineel bedankje (biologisch bloemzaad om bijen te lokken, biologische vaatwastabletten en een reep heerlijke biologische chocolade) sloten we dit leuke bezoek af. Een bezoek wat absoluut naar meer smaakte!

Tip van Watrestje:

Van restjes groenten maak je in een handomdraai lekkere groentenspreads. Serveer dit op toast van restjes oud brood, en klaar is je borrelhapje!

Voedselverspilling; hoe ga jij ermee om?

Eten weggooien wat nog prima geschikt is voor consumptie is zonde, slecht voor het milieu en duur. Al jaren wordt er op verschillende niveaus hard gewerkt om voedselverspilling tegen te gaan. Ondanks dat blijft het weggooien van eten dat nog prima geschikt is voor consumptie een groot probleem.

Voedselverspilling vindt plaats in de hele voedselketen. Vanaf de productie van grondstoffen tot de eindproducten bij de consument worden voedingswaren onnodig weggegooid. Misschien denk je dat het niet zo’n probleem zal zijn als je af en toe een restje eten of een product dat over datum is weg doet, maar al die beetjes samen maken dat we per persoon per jaar thuis gemiddeld zo’n 34 kilo eten weggooien. Dat is bijna 10 procent van alles wat we in een jaar eten. Een behoorlijke hoeveelheid, helemaal als je bedenkt dat je daarmee een flink bedrag, zo’n 120 euro had kunnen besparen. Daarnaast draagt al het verspilde eten bij aan de uitstoot van broeikasgassen.

Watrestje zet zich in om voedselverspilling aan het einde van de keten te verminderen. Immers, als consument zijn we verantwoordelijk voor het grootste deel van al het voedsel dat verspild wordt. Op de website www.watrestje.nu vind je daarom ook allerlei tips en recepten om verspilling tegen te gaan en restjes te gebruiken in plaats van weg te gooien. Ook vind je er achtergrondinformatie over voedselverspilling. Daarnaast neemt Watrestje deel aan diverse initiatieven zoals bijvoorbeeld de verspillingsvrije week, van 12 tot en met 18 september 2022.

De vrijwilligers van Watrestje zijn erg benieuwd hoe mensen in de praktijk omgaan met restjes voedsel en open potjes. In hun eigen omgeving – buren, vrienden ed – hebben ze navraag gedaan.

Zo heeft Caroline een goede tip voor potjes met bijvoorbeeld saus, die nog niet helemaal leeg zijn.

“Ik vries vaak restjes in en bewaar ze zodat ik ze later weer kan gebruiken. Een potje tacosaus bijvoorbeeld zet ik gewoon in zijn geheel in de vriezer. En als ik bijna op vakantie ga, houd ik daar rekening mee bij het boodschappen doen, en kook ik vooral met wat ik nog aan minder houdbare ingrediënten in huis heb.”

Caroline

Tessa probeert zoveel mogelijk restjes te voorkomen door goed te plannen en bij het boodschappen doen goed op te letten.

“Bij het doen van de boodschappen let ik goed op de houdbaarheidsdatum. Daarbij houd ik ook rekening met wanneer ik iets wil gaan eten, zodat ik niet snel producten in huis heb die over datum gaan. En mocht het toch gebeuren dat iets over datum gaat, dan kijk, ruik en proef ik om na te gaan of een product nog bruikbaar is. Bij vlees en vis (producten met een ’te gebruiken tot’ datum (TGT)) ben ik wel voorzichtiger dan bijvoorbeeld bij groenten, zuivel of houdbare producten.”

Tessa

Bij John zijn restjes eigenlijk geen restjes, hij maakt er de mensen om hem heen blij mee!

“Ik gooi zelden restjes weg en deel, wanneer ik bijvoorbeeld met mijn gezin op vakantie ga, alle restjes en bederfelijke producten uit aan mijn ouders en schoonouders, zodat zij ze op kunnen maken en er niets verloren gaat.”

John

Deze tips, die laten zien dat je voedselverspilling met weinig moeite terug kunt dringen, zijn een mooie aanvulling op de tips die we bij Watrestje reeds verzameld hebben.

Via de informatie en de recepten op onze site en met de activiteiten die we ontplooien hopen we zoveel mogelijk andere mensen ook te motiveren om restjes een tweede leven te geven en eten niet zomaar weg te gooien. Doe jij ook mee?

Vrolijke recepten voor de voedselladder

Met hun lekkere restjesrecepten en handige tips wil Watrestje bereiken dat er nooit meer eten wordt weggegooid. De cijfers liegen er niet om: koken met restjes is niet alleen lekker en goedkoop, het is ook ontzettend goed voor het klimaat.

Voor de liefhebbers van schema’s: de ‘voedselladder’ maakt duidelijk waarom die restjesrecepten niet alleen lekker maar ook heel zinvol zijn.

De voedselladder

De voedselladder is een schema waarin wordt uitgelegd hoe je zo goed mogelijk met overgebleven voedsel kunt omgaan. Het beste is het voorkomen van voedselresten: preventie. Omdat dat niet helemaal mogelijk is zijn de verwerkingsstappen op een rij gezet, waarbij  uitgegaan wordt van de voedselwaarde van het product. Als de voedselresten opgegeten worden door mensen dan is de voedselwaarde nog steeds hoog (hoogwaardig gebruik). Bij gebruik voor diervoeder wordt de voedselwaarde al iets lager. Als je voedselresten composteert recycle je het organisch materiaal tot voedsel voor de bodem en het voedsel dat daar weer op groeit. Als je het helemaal weggooit bij het restafval beschouw je het als iets wat waardeloos is (laagwaardig gebruik). De voedselladder geeft aan welke stapjes er zijn van hoogwaardig naar laagwaardig gebruik.

Het schema ziet er als volgt uit:

Wat heb je eraan?

De eerste stappen lijken nog wel toepasbaar in je eigen keuken: voorkom voedseloverschotten, eet ze lekker op als ze er zijn, en voer de oneetbare restjes aan je kippen, als je die hebt. Anders kunnen ze bij het gft-afval. Gooi ze in elk geval niet bij het restafval.

De andere stappen gaan vooral over ‘reststromen’, die vrijkomen bij de verwerkende industrie, of overschotten van winkels en horeca.

Meer onbewerkt voedsel

Toch kun je als consument ook daar een bijdrage leveren: de reststromen bij bewerkt voedsel zijn veel groter dan de reststromen bij onbewerkt voedsel. Vaker onbewerkt voedsel eten vermindert dus de hoeveelheid resten die alleen maar laagwaardig gebruikt kunnen worden. Volgens het Voedingscentrum is dat duurzamer en nog gezonder ook.

Toch is hier enige nuance wel op zijn plaats. Sommige (licht) bewerkte producten helpen juist verspilling voorkomen, of maken ons voedsel beschikbaar op momenten buiten de oogstperiode. Zo worden veel groenten, fruit en peulvruchten ingemaakt, bevroren of gedroogd. Het verpakken en conserveren van verse producten heeft impact, maar kan dus ook erg nuttig zijn, omdat je daarmee voedselverspilling kunt voorkomen.

Voorkomen is beter dan genezen

Het principe van de voedselladder is simpel. Voorkomen is beter dan genezen!

Gebruik je (onbewerkte) voedsel zo hoogwaardig mogelijk. Weggooien is echt de allerlaatste optie. Logisch, want de productie van voedsel kost veel grondstoffen, energie en arbeid. Zoals de vrijwilligers van Watrestje zeggen: “Voedsel weggooien, dat doe je gewoon niet.”

Wat doe je dan wel, als consument? Voor de eerste stap, verspilling voorkomen, heeft Watrestje handige tips. En áls er dan wat overblijft: die restjes eet je lekker op. Geen inspiratie? Bij Watrestje vind je elke keer weer verrassende recepten. Volg ons op Instagram en Facebook.

Plek voor jou!

Als je van koken en lekker eten houdt én kliekjes ziet zitten, ben jij het teamlid dat we zoeken!

Meedoen? Stuur een mail naar info@watrestje.nu of stuur een PM via Facebook of Instagram. Watrestje houdt van laagdrempelig, vrijblijvend informeren wordt zeker gewaardeerd.

9 redenen om geen voedsel te verspillen

De werkgroep Watrestje wil gewone consumenten motiveren om geen voedsel meer te verspillen. Voedselverspilling is namelijk helemaal niet nodig, vinden Paula Huismans, Esther Poulissen en Dianne van Kessel van Watrestje. “Eten is er om lekker op te eten, niet om weg te gooien!”

De cijfers zijn bekend, al moet Watrestje ze vaak herhalen:

• Per persoon gooien we in Nederland elk jaar 34,3 kg eetbaar vast voedsel weg, dat is 9,5 % van al het eetbare voedsel dat we kopen. Daarnaast gooien we ook nog eens 45,5 liter aan vloeibare dranken weg. Bron: Milieucentraal.nl
• In totaal wordt dus in Nederland per jaar 2 miljard kg voedsel weggegooid. Om een idee te geven van de hoeveelheid: dat is een vrachtwagenfile van Utrecht naar Barcelona. Bron: Samentegenvoedselverspilling.nl
• Wereldwijd wordt 1/3 van al het voedsel dat jaarlijks geproduceerd wordt niet opgegeten. Daar zou je 1,26 miljard mensen een jaar lang mee kunnen voeden. Bron: Unep.org

Al dat voedsel dat voor niets geproduceerd is zorgt voor veel onnodige CO₂-uitstoot, maar daar kun je iets aan doen! Met praktische tips en lekkere recepten laat de werkgroep zien dat je ook op een vrolijke manier minder CO₂ kunt produceren. Dat tikt aan, want per kg voedsel stoten we 3 kg CO₂ uit.

Het tegengaan van voedselverspilling is niet alleen goed voor het klimaat, maar ook nog voor heel veel andere dingen.

Waarom is het zo’n goed idee om creatieve dingen te doen met overgebleven eten? Niet voor niets gaat één van de 17 millenniumdoelen over het tegengaan van voedselverspilling. Paula, Dianne en Esther vinden koken met restjes erg leuk en noemden nog 9 redenen die hen extra motiveren:

1. Het klimaat wordt er beter van

Het werd al genoemd: het klimaat. Al dat voedsel dat wel geproduceerd wordt, maar niet wordt opgegeten draagt enorm bij aan het klimaatprobleem. Het tegengaan daarvan helpt dus ook enorm bij het terugdringen van de CO2-uitstoot.

2. Boeren, koks, bakkers… ze zijn de waardering waard

Voedsel wordt geproduceerd door boeren. Vervolgens is er een keten van vakmensen die tijd en aandacht stoppen in het verwerken en transporteren van lekker voedsel. Voedsel weggooien is dus eigenlijk ook: geen respect tonen voor het werk en het vakmanschap van deze mensen.

3. Minder landbouwgrond, meer biodiversiteit

Er wordt veel grond gebruikt voor het produceren van al dat verspilde voedsel. Wereldwijd is dat jaarlijks 1,4 miljard ha. Dat is een gebied dat groter is dan heel Europa. Die grond kun je ook voor andere dingen gebruiken, zoals het behoud van de biodiversiteit.

4. Het scheelt veel kostbaar drinkwater

Er is veel zoet water nodig voor de productie van voedsel. Zoet water is schaars en niet gelijk verdeeld over de wereld. In Nederland gebruiken we 4.000 liter water per persoon per dag. Het grootste gedeelte hiervan gebruiken we door onze voedselconsumptie. De productie van 100 gram kaas kost bijvoorbeeld 510 liter water. Het weggooien daarvan dus ook! Zonder voedselverspilling besparen we jaarlijks in de wereld 250 km³ water. Dat is 50x het IJsselmeer.

5. Minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen

Voor voedselproductie worden op grote schaal kunstmest en bestrijdingsmiddelen gebruikt. De productie van kunstmest en bestrijdingsmiddelen kost energie, die voor een belangrijk deel afkomstig zijn uit fossiele brandstoffen. Je bespaart niet alleen veel CO₂ als je geen voedsel meer verspilt, het is ook een stuk beter voor de bodem, het water en de natuur.

6. Lange transporten: liever niet

Voedsel gaat vaak op transport om bij de consument te komen. Er worden grote afstanden afgelegd per vrachtwagen, per boot en ook per vliegtuig. De kans op bederf is groter, en veel voedsel wordt dus voor niets getransporteerd. Het devies van Watrestje: ook restjes uit de buurt zijn erg lekker!

7. Je gebruikt minder verpakkingsmaterialen

Heel veel voedsel dat je koopt is verpakt. Voedsel dat weggegooid wordt zit in verpakkingsmaterialen die niet geproduceerd hadden hoeven worden. Je bespaart dus kostbare grondstoffen en energie.

8. Het is een stuk diervriendelijker

Voor alle dierlijke producten worden dieren geslacht. Dat geldt niet alleen voor vlees en vis, maar ook voor de productie van zuivel en eieren. De stiertjes, de haantjes en de rammetjes die niets opleveren komen vaak al jong aan hun einde. Voor al het voedsel van dierlijke oorsprong dat je weggooit zijn dus dieren voor niets geslacht.

9. Je bespaart op je uitgaven

En niet te vergeten: voedsel verspillen is slecht voor je portemonnee. Per jaar bespaar je gemiddeld € 120 per persoon, door zuiniger met voedsel om te gaan.

Doe met ons mee

Wil je ook op een leuke manier iets doen om voedselverspilling tegen te gaan, sluit je dan aan bij Watrestje! Kijk op de pagina ‘Plek voor jou!‘ en stuur een mailtje naar info@watrestje.nu.

Je kunt Watrestje ook volgen op Facebook en Instagram voor handige tips en lekkere recepten met restjes.